Các dạng hệ phương trình và cách giải

-

Một số phương thức giải phương trình với hệ phương trình là nội dung kỹ năng và kiến thức mà các em đã được thiết kế quen ở lớp 9 như phương thức cộng đại số và cách thức thế.

Bạn đang xem: Các dạng hệ phương trình và cách giải


Vậy sang trọng lớp 10, bài toán giải phương trình với hệ phương trình có gì mới? những dạng bài xích tập giải phương trình cùng hệ phương trình gồm "nhiều và khó hơn" sinh hoạt lớp 9 giỏi không? họ hãy cùng tìm hiểu qua nội dung bài viết dưới đây.

I. Lý thuyết về Phương trình với Hệ phương trình

1. Phương trình

a) Phương trình chưa đổi mới x là một trong những mệnh dề cất biến tất cả dạng: f(x) = g(x) (1).

- Điều kiện của phương trình là những đk quy định của phát triển thành x làm sao để cho các biể thức của (1) đều có nghĩa.

- x0 thỏa điều kiện của phương trình và làm cho (1) nghiệm đúng thì x0 là một nghiệm của phương trình.

 Hay, x0 là nghiệm của (1) ⇒ f(x0) = g(xo).

- Giải một phương trình là tìm tập phù hợp S của tất cả các nghiệm của phương trình đó.

- S = Ø thì ta nói phương trình vô nghiệm.

b) Phương trình hệ quả

• Gọi S1 là tập nghiệm của phương trình (1)

 S2 là tập nghiệp của phương trình (2)

 - Phương trình (1) với (2) tương đương khi còn chỉ khi: S1 = S2

 - Phương trình (2) là phương trình hệ quả của phương trình (1) khi và chỉ khi S1 ⊂ S2

2. Phương trình bậc nhất

a) Giải với biện luận: ax + b = 0

° a ≠ 0: S = -b/a

° a = 0 và b ≠ 0: S = Ø

° a = 0 với b = 0: S = R

b) Giải cùng biện luận: ax + by = c

° a ≠ 0 và b ≠ 0: S = x tùy ý; (c-ax)/b hoặc S = (c-by)/a; y tùy ý

° a = 0 cùng b ≠ 0: S = x tùy ý; c/b

° a ≠ 0 và b = 0: S = c/a; y tùy ý

c) Giải và biện luận: 

*

° luật lệ CRAME, tính định thức:

 

*

 

*

 

*

- biện pháp nhớ gợi ý: Anh bạn (a1b2 - a2b1) _ cố gắng Bát (c1b2 - c2b1) _ Ăn cơm trắng ((a1c2 - a2c1)

° 

*

° 

*
 và
*
 
*
 

°

*
 ⇒ PT gồm vô số nghiệm (giải a1x + b1y = c1)

II. Những dạng bài tập toán về giải phương trình, hệ phương trình

° Dạng 1: Giải và biện luận phương trình ax + b = 0

* Phương pháp:

- Vận dụng lý thuyết tập nghiệm cho ở trên

♦ lấy ví dụ 1 (bài 2 trang 62 SGK Đại số 10): Giải cùng biện luận những phương trình sau theo thông số m

a) m(x - 2) = 3x + 1

b) m2x + 6 = 4x + 3m

c) (2m + 1)x - 2m = 3x - 2.

♠ phía dẫn:

a) m(x – 2) = 3x + 1

 ⇔ mx – 2m = 3x + 1

 ⇔ mx – 3x = 2m + 1

 ⇔ (m – 3)x = 2m + 1 (*)

 + nếu m – 3 ≠ 0 ⇔ m ≠ 3, PT (*) bao gồm nghiệm duy nhất: x = (2m+1)/(m-3).

 + nếu như m – 3 = 0 ⇔ m = 3, PT (*) ⇔ 0x = 7. PT vô nghiệm.

- Kết luận:

 m ≠ 3: S = (2m+1)/(m-3)

 m = 3: S = Ø

b) m2x + 6 = 4x + 3m

 ⇔ m2x – 4x = 3m – 6

 ⇔ (m2 – 4)x = 3m – 6 (*)

+ ví như m2 – 4 ≠ 0 ⇔ m ≠ ±2, PT (*) gồm nghiệm duy nhất:

*

+ Nếu m2 – 4 = 0 ⇔ m = ±2

cùng với m = 2: PT (*) ⇔ 0x = 0, PT tất cả vô số nghiệm

với m =-2: PT (*) ⇔ 0x = -12, PT vô nghiệm

- Kết luận:

 m ≠ ±2: S = 3/(m+2)

 m =-2: S = Ø

 m = 2: S = R

c) (2m + 1)x – 2m = 3x – 2

 ⇔ (2m + 1)x – 3x = 2m – 2

 ⇔ (2m + 1 – 3)x = 2m – 2

 ⇔ (2m – 2)x = 2m – 2 (*)

+ giả dụ 2m – 2 ≠ 0 ⇔ m ≠ 1, PT (*) gồm nghiệm duy nhất: x = 1

+ Xét 2m – 2 = 0 ⇔ m = 1, PT (*) ⇔ 0.x = 0, PT bao gồm vô số nghiệm.

Xem thêm: Diễn Viên Kim Hee Sun - Nhan Sắc Người Phụ Nữ Đẹp Nhất Hàn Quốc

- Kết luận:

 m ≠ 1: S = 1

 m = 1: S = R

♦ lấy ví dụ 2: Biện luận số nghiệm của phương trình sau theo m: m2(x-1) = 2(mx-2) (1)

♠ hướng dẫn:

Ta có: (1) ⇔ m(m-2)x = (m-2)(m+2) (*)

◊ m ≠ 0 cùng m ≠ 2: (*) ⇔ 

*

◊ m = 0: (*) ⇔ 0x=-4 (PT vô nghiệm)

◊ m = 2: (*) ⇔ 0x=0 (PT gồm vô số nghiệm, ∀x ∈ R)

- Kết luận:

 m ≠ 0 cùng m ≠ 2: S = (m+2)/m

 m = 0: S = Ø

 m = 2: S = R

♦ lấy ví dụ 3: Giải và biện luận số nghiệm của phương trình sau theo m: 

*
 (1)

♠ phía dẫn:

Ta có: 

*
 (*)

◊ m ≠ -4: (*) ⇔ 

*

 Điều kiện x ≠ ±1 ⇔ 

*

◊ m = -4: (*) ⇔ 0x = 6 (PT vô nghiệm)

- Kết luận:

 m ≠ -4 với m ≠ -1: S = (2-m)/(m+4)

 m = -4 hoặc m = -1: S = Ø

° Dạng 2: Xác định tham số để phương trình tất cả nghiệm thỏa điều kiện

* Phương pháp:

- Vận dụng kim chỉ nan ở trên nhằm giải

♦ ví dụ như 1 (bài 8 trang 63 SGK Đại số 10): Cho phương trình 3x2 - 2(m + 1)x + 3m - 5 = 0

Xác định m nhằm phương trình bao gồm một nghiệm gấp cha nghiệm kia. Tính các nghiệm vào trường hợp đó.

♠ hướng dẫn:

Ta có: 3x2 – 2(m + 1)x + 3m – 5 = 0 (1)

 (1) tất cả hai nghiệm sáng tỏ khi Δ’ = b"2 - a.c > 0

 ⇔ (m + 1)2 – 3(3m – 5) > 0

 ⇔ m2 + 2m + 1 – 9m + 15 > 0

 ⇔ m2 – 7m + 16 > 0

⇔ (m – 7/2)2 + 15/4 > 0 , ∀m

⇒ PT (1) luôn luôn có 2 nghiệm phân biệt, call x1,x2 là nghiệm của (1) lúc đó theo Vi-et ta có:

 

*
 (I)

- Theo bài ra, phương trình gồm một nghiệm gấp tía nghiệm kia, đưa sử x2 = 3x1, nên kết hợp với (I) ta có:

 

*

 

*

 

*

 

*

 

*
 
*

+ TH1 : với m = 3, PT (1) trở thành: 3x2 – 8x + 4 = 0 có hai nghiệm x1 = 2/3 cùng x2 = 2 vừa lòng điều kiện.

+ TH2 : m = 7, PT (1) biến 3x2 – 16x + 16 = 0 có hai nghiệm x1 = 4/3 với x2 = 4 thỏa mãn nhu cầu điều kiện.

- Kết luận: Để PT (1) tất cả 2 nghiệm phân minh mà nghiệm này gấp 3 lần nghiệm kia thì quý giá của m là: m = 3 hoặc m = 7.

♦ Ví dụ 2 : Tìm m nhằm phương trình sau có nghiệm: 

*
 (1)

♠ hướng dẫn:

TXĐ: x>2

- Ta có: (1) ⇔ 3x - m + x - 2 = 2x + 2m - 1

 ⇔ 2x = 3m + 1 ⇔ x = (3m + 1)/2

- phối kết hợp điều kiện (TXĐ): x>2, yêu cầu bài toán được thỏa mãn khi: 

*

- Kết luận: Vậy lúc m > 1, PT (1) tất cả nghiệm x = (3m+1)/2.

° Dạng 3: Phương trình gồm chứa ẩn vào dấu cực hiếm tuyệt đối

* Phương pháp:

- vận dụng tính chất:

 1)

*
 

 2) 

*
 hoặc 
*
 (2 nghiệm phần nhiều thỏa điều kiện)

+ cùng với x 2 + 1 = -6x2 + 11x - 3

 ⇔ 5x2 -11x + 4 = 0

 ⇔ 

*
 hoặc 
*
 (2 nghiệm này đều KHÔNG thỏa điều kiện)

- Kết luận: PT vẫn cho bao gồm 2 nghiệm.

d) |2x + 5| = x2 + 5x + 1

+ với x ≥ -5/2, ta có:

 2x + 5 = x2 + 5x + 1

 ⇔ x2 + 3x - 4 = 0

 ⇔ x = 1 (thỏa) hoặc x = -4 (loại)

+ với x 2 + 5x + 1

 ⇔ x2 + 7x + 6 = 0

 ⇔ x = -6 (thỏa) hoặc x = -1 (loại)

- thứ PT có 2 nghiệm là x = 1 cùng x = -6.

♦ Ví dụ 2: Giải với biện luận phương trình: |2x - m| = 2 - x (1)

♠ phía dẫn:

 Ta có: (1) 

*
 
*

+) 

*

+) 

*

- Kết luận:

 m ≤ 4. PT (1) gồm 2 nghiệm: x = (m+2)/3 hoặc x = m - 2.

 m > 4: PT (1) vô nghiệm.

♦ lấy một ví dụ 3: Giải và biện luận phương trình: |mx - 2| = |2x + m| (1)

♠ phía dẫn:

- Ta có: 

*

◊ với PT: mx - 2 = 2x + m ⇔ (m - 2)x = m + 2 (2)

 m ≠ 2: PT (*) tất cả nghiệm x = (m+2)/(m-2)

 m = 2: PT (*) trở thành: 0x = 4 (vô nghiệm)

◊ với PT: mx - 2 = -2x - m ⇔ (m + 2)x = 2 - m (3)

 m ≠ - 2: PT (*) bao gồm nghiệm x = (2 - m)/(2 + m)

 m = -2: PT (*) trở thành: 0x = 4 (vô nghiệm)

- Ta thấy: m = 2 ⇒ x2 = 0; m = -2 ⇒ x1 = 0; 

- Kết luận: m ≠ ±2: (1) có 2 nghiệm là: 

*

 m = 2: (1) có nghiệm x = 0

 m = -2: (1) bao gồm nghiệm x = 0

♥ dìm xét: Đối vối giải PT không có tham số với bậc nhất, ta vận dụng tính chất 3 hoặc 5; Đối với PT có tham số ta nên vận dụng đặc điểm 1, 2 hoặc 4.

° Dạng 4: Hệ 2 phương trình bậc độc nhất vô nhị 2 ẩn

* Phương pháp:

- xung quanh PP cộng đại số xuất xắc PP thế rất có thể Dùng cách thức CRAME (đặc biệt cân xứng cho giải biện luận hệ PT)

♦ lấy một ví dụ 1 (bài 2 trang 68 SGK Đại số 10): Giải hệ PT 

a) 

b) 

♠ hướng dẫn:

- bài xích này họ hoàn toàn rất có thể sử dụng phương thức cộng đại số hoặc cách thức thế, tuy nhiên ở đây chúng ta sẽ vận dụng phương thức định thức (CRAME).