Cách ghép mai vào thân
Hoa Mai Tết Bình Định, chuyên cung cấp các loại mai vàng, mai Bonsai Bình Định tại vườn hoa mai Bình Định.
Bạn đang xem: Cách ghép mai vào thân
Trồng một cây mainhưng có hoa không đẹp, nhìn thấy một cây khác có hoa đẹp hơn, người ta có ướcmuốn làm sao mang hoa đẹp nầy dưa vào cây mai của mình để lúc nào cây mai cũngcó những hoa như thế. Cái mơ ước “Di hoa tiếp mộc “ hay “ Hóan cốt đọat thai”đã hình thành nhưng trước đây có mấy ai làm được.
Việc ghép cây người ta đã biết từ lâu nhưng ởViệt Nam thì khởi đầu từ năm 1937 khi linh mục Nguyễn Trung Ngôn giáo xứ PhanThiết giúp cho các Ông 2 Trí, 6 Trị ởCái Mơn và một số người khác vào học Trường Canh Nông của Pháp để học cácphương pháp ghép cây và chủ yếu là ghépbo và ghép đọt nhưng mãi đến những năm 70 do nhu cầu cần nhân giống nhanh một số cây chủ yếu làcây ăn quả nên việc ghép cây được thực hiện nhiều hơn, đến nay thì nó rất phổbiến .
Một người trồng câybình thường nếu để ý đến một số nguyên tắc cơ bản thì cũng có thể ghép được . Trước đây người ta không gọi làghép hoặc tháp như hiện nay mà dùng từ "rép” được đọc trại ra từ tiếng Pháp làgreffer .
Trong bài chia sẽ nàytôi chỉ xin được đề cập đến 3 phương pháp chính thường dùng là ghép, chiết vàgiâm cành. Trong đo phương pháp ghép được dùng phổ biến để nhân giống vô tính.
Thế nào là ghép mai và các điều kiện đểghép
Ghép (tháp) mai: làviệc mang chồi hoặc mầm của cây mai đẹp ghép lên cây mai bình thường .
Ghép mai có thể ghépnhiều cách khác nhau như :Ghép bo (mầm), ghép tược (mắt kim), ghép cắm đọt(ghép chọt), ghép áp, ghép xuyên thân, ghép chẻ (ghép nêm)…
Muốnghép thành công trong tất cả cách ghépphải lưu ý các điểm sau:
- Thân ghép (cây mẹ) phảiở thời kỳ sung sức (có nhiều lá non trên ngọn., khi tách vỏ dễ dàng). Trước khighép nên có thời gian chăm sóc bón phân cho cây tốt hơn, (Có thể tưới Urê lõang trước khi ghép trên 10 ngày).
- Mắt ghép phải lấy ởnhững nơi cao, có nhiều ánh sáng, không bị sâu bệnh ( nếu ta lấy chồi ghép đangbị bọ trĩ thì khi chồi phát triển bị bọ trĩ ngay từ khi còn trong bọc nylon cảnhững lọai nấm bệnh cũng có thể truyền từ cây mẹ sang chồi ghép và ngược lại )tuổi mắt ghép gần với tuổi cây mẹ thì tốt hơn.
- Cây mai phát triểnnhanh từ giữa mùa Xuân và mùa Hạ, nếu mắt ghép phát triểntrong giai đoạn sau Tết thì thích hợp nhất , vì thế nên ghép mai từ tháng 1 dlđến tháng 6 dl thì tốt nhất, tuy nhiên mai có thể ghép bất kỳ tháng nào cũng được,thường vào giai đoạn sinh sản khi ghép tược mai phát triển hơi chậm hoặc có khibị ngủ không phát triển.
- Cây ghép có độ lớnbằng đầu cây đủa hoặc bằng ngón tay út thì ghép tốt nhất
- Ghép trực tiếp lênthân hay nhánh cũng được nhưng vỏ cây già khó tách , khi mắt ghép liền da thìphát triển hơi chậm hơn ghép trên cànhcòn non.
- Phải bao chồi ghéplại để chồi không bị héo trước khi liền da và nhận được dinh dưỡng của cây mẹnhất là ở mùa nắng nhiều
Tómlại: Điều kiện cần và đủ để ghép thành công là: Cả cây mẹ và bo ghép không bị bệnhvà phát triển tốt - Bo ghép tiếp nhựa được và không bị khô trong thời gian chờđược tiếp nhựa.
1.1 Dụng cụ ghép cần:
- Dao cắt : Tùy theo cách ghép phải có dao thíchhợp như ghép bo cần dao nhỏ bén như dao mỗ trong y khoa, lưỡi lam…ghép chọt cầndao lón hơn để gọt chồi, 1 dao cứng hơn để tách vỏ cây.
-2 cây gấp ( 1 để đưa chồi vào vị trí ghép, 1 để banh lớp vỏ ra , nếu boghép không còn lá )
-Cuộn dây nylon loại mềm để cột (có thể dùng băng keo non loại quấn ống nước nhưng hơi đắt hay bất cứ loại dâykhông thấm nước nào cũng được )
-Kéo cắt cành và lá.
-Bao nhựa nhỏ và một số mãnh nhựarời để bao chồi ghép sau khi ghép.
Lưuý : mỗi vùng những người ghépmai có thể dùng các dụng cụ ghép hơi khác nhau
1.2 Các phương pháp ghép mai:
Trước đây người tathường ghép bằng bo (mầm ) hoặc mắt kim nhưng hiện nay để ghép được nhanh hơncác nhà vườn thường ghép cắm đọt (còn gọi là ghép chọt)..Công việc ghép gồm có3 phần chính: Mở miệng ghép – Lấy bo hay chồi ghép – Đưa chồi vào vị trí ghép ,cột vàbao lại bảo vệ chồi ghép
a/Ghép bo (mầm ) và ghép chồi (mắt kim): Đâylà 2 cách ghép hoàn toàn như nhau , khi ghép dùng mắt ghép là bo hoặc chồi : Chọn vị trí ghép ,thuận lợi nhất ghép bên dưới cành (vỏdày hơn, mắt ghép khi phát triển nằm hơi ngang cũng đẹp .
Mở miệng ghép: có thểmỡ miệng ghép theo nhiều cách khác nhaunhư : mỡ miệng ghép theo chữ T (phươngpháp người Nhật), chữ I , chữ U hay hình thứcgì cũng được không quan trọng lắm nhưngchú ý phần vết cắt để tiếp chồighép phải thật sắc Thí dụ mỡ miệng theochữ T: phải dùng dao lam khứa ngang trên lớp vỏ độ 6 mm (vị trí cao nhất), rồi khứa dọc xuống khoảng1cm rồi tách 2 lớp vỏ bên ra sát ở vết cắtngang ( trường hợp chữ I thì cắt ngang 2 vết cách nhau 1 cm, cắt dọc xuống ở giữa và tách 2 bên vỏ ra).
Chú ý: Kích thước trên chỉ mang tính thamkhảo, kích thước thật phụ thuộc hoàn toàn vào cành ghép và chồi ghép
Lấy chồi ghép :Lấy bo ghép bằng cách cắt 2 vếtngang trên và dưới một bo mầm, nên chọn nơi còn lá thì tốt hơn, cắtdọc xuống 2 vết ở hai bên mầm ghép, dùng dao cứng tách lớp mầm ghép ra khỏi vỏ, cắt bớt 2/3 lá, dùng một cây gấp banh 2 lớpvỏ ra , tay cầm chỗ chiếc lá đặt chồi ghép vào vị trí ghép của cây mẹ.(nếu không có lá phải dùngcây gấp khác gấp nhẹ đưa cồi vào vị trí ).
Đặt chồi để cây mẹ cung cấp một phần nhựa cho chồighép nên đặt thật sát 2 vết cắt ngang của cây mẹ và chồi ghép liền nhau, dùngdây nylon cột từ dưới trước rồi lên trên, cột vừa tay thôi, nếu chặt qua nhựakhó lưu thông còn nhẹ quá lớp vỏ của chồi ghép không tiếp xúc sát với tượng tầnglàm chồi khó phát triển ( Các chi tiết nầy không thấy nói tới trong các tài liệuvề ghép cây). Trường hợp ghép theo chữ I thì chỉ cần chú ý đến vết bên trênthôi, nếu cả trên và dười cùng tiếp xúc thì tốt hơn.
Dùng plastic bao kín lại (không lảy bỏ lá , chỉ cắtbớt một phần lá ).
Trường hợp chồi ghéplà tược nhỏ (hoặc chồi ) cách ghép cũng như trên chỉ khác cách lấy chồi ghépthôi. Chồi ghép có mắt kim và lá, cắt 2 vết trên và dưới như ghép bo, dùng daolam cắt một lớp mỏng (cả vỏ có thể mắt ghép còn một ít gỗ của chồi) tương tựnhư ghép bo mầm nhưng thời gian chờ cho liền da thì phải hơn 20 ngày mới mở baovà khi cắt ngọn cây mẹ xong nên dùng bao plasic nhỏ bọc lại cả chồi ghép thêmkhoảng 10 ngày nữa chờ cho chồi có hiện tượng bung lá thì mở ra luôn.
Cách ghép bằng mắtkim dễ thấy kết quả hơn và khi chồi phát triển thì nó phát triển nhanh hơn ghépbo (ghép bo có khi chồi ghép còn xanh, khôngnhững không bung tược non được, một thời gian thì chết luôn).
Ưu khuyết điểm của ghép bo và ghép chồi:Ghép cần phải tỉ mỉ, đặt chồi ghép vào vị trí chính xác thì kết quả mới cao,tuy nhiên cách ghép nầy chồi ghép khi phát triển thì rất tự nhiên như chồi thậtcủa cây
b. Ghép cắm đọt:
Ghép cắm đọt hay còn gọi là cách ghép chọt ,ghép cắt rất đơn giản và thực hiệnnhanh. Đây là cách các nhà vườn thực hiện nhiều nhất. Khi chồi ghép tiếp nhựađược thì nó phát triển nhanh
Mởmiệng ghép
- Dùng dao thật bén vạtxéo khoảng 20 độ theo hướng đứng của câysâu khoảng từ 5 mm đến 8 mm, tách nhẹ vếtvạt rộng ra.
- Nếu là cành ghép được cưa ngang thì có thểdung dao rạch 2 đưiờng song song cách nhau vài ba milimet ( tùy chồi đưa vào lớnhay nhỏ) từ trên xuống độ 2 cm rồi táchvỏ phần đó ra.
Xem thêm: Điểm Danh 5 Bài Nhạc Bóng Đá Hay Nhất, Những Bài Hát Hay Nhất Cỗ Vũ Bóng Đá
- Có thể dung tuột-nơ-vítđược mài bén hoặc cái đựt nhỏ đâm xéo vào vỏ đến lớp mộc, sâu xuống độ 1,5 cm đến2 cm để làm miệng ghép.
- Chồi ghép Chồi ghép là ngọn của một nhánh mai nhỏ (ở thời kỳ ổn định, nếucó nhiều lá non phải bỏ đoạn đó đi), độdài khoảng 3cm hoặc 4 cm, phía dưới dùng dao thật bén gọt xéo(theo hướng tựnhiên) 2 bên tương ứng với vết vạt của cây mẹ.
- Đặt chồi vào vết vạt của cây mẹ ,chú ý các phầnda vạt phải tiếp xúc nhau, dùng dây nylon cột kín phần tiếp xuc của cây mẹ vàchồi ghép lại (cột vừa tay), dùng bao nhựa bọc kín cả chồi ghép lại và cột kỹbên ngoài để chồi ghép không bị thoát hơi nước, tốt nhất từ 25 đến 30 ngày mở bọcra nếu thấy chồi tươi và vỏ liền nhau thì cắt bỏ đi phần ngọn của chồi mẹ (nếucó) và chăm sóc cho mai lớn. (Yên tâm hơn là sau khi cắt ngọn dùng một baoplastic nhỏ trùm và cột kín phần chồi ghép lại , khi thấy lá bắt đầu phát triểnthì mở bao ra luôn.
Ưu khuyết điểm cách ghép cắm đọt Thờigian chờ chồi ghép hơi lâu , nên ghép chồi càng thấp càng tốt và không nên ghépcắm đọt chung với các cách ghép khác chồi dễ bị hư hoặc phát triển chậm .
c. Ghép áp:
Đây là cách ghép đạttỉ lệ 100% nhưng thời gian chờ lâu hay mau tuỳ thuộc nhiều vào sự sung sức củacây mẹ và cây làm chồi ghép.
- Mở miệng ghép: Phươngpháp ghép rất đơn giản chỉ cần đục lớp vỏcủa cây mẹ tương ứng với độ lớn của nhánh ghép.
- Chồi ghép: lànguyên một cây mai nhỏ hơn, xác định vị trí tiếp xuc của cây mẹ và cây con ta cắtmột phần nhánh ghép theo chiều dọc tương ứng với vết cắt của cây mẹ.
- Đặt nhánh ghép vào phần vỏ bị đục của cây mẹsao cho 2 lớp vỏ cây mẹ và nhánh ghép tiếp xúc nhau (cành nhiều càng tốt) dùngdây nylon cột dính cả hai lại, chờ từ 2 tháng trở lên khi hé ra thấy 2 lớp vỏ của2 cây liền nhau thì cắt ngọn cây mẹ cắt góc cây con ta được một cây mai ghép, nếughép áp để bổ sung chi cho cây thì chỉ cần cắt gốc cây con là đủ. Trong trườnghợp nầy muốn nhánh ghép lớn nhanh hơn ta phải cắt một vết ngang ( không lớn hơn¼ chu vi cây) trên nhánh ghép độ 1 cm để kích thích chồi ghép hoặc có thể khôngcắt gốc cây con để gốc nuôi phụ cây mẹ.
Ưu khuyết điểm cách ghép áp: Cóthể ghép bất cứ vị trí nào trên cây để tạo bổ sung chi cho mai, tuy nhiên nhánhghép nầy nếu không chăm sóc kỹ dễ bị hư, thời gian chờ hơi lâu
d/Ghépxuyên thân:
Miệng ghép :Cũng vớimục đich tạo chi cho mai như cách ghépáp , với cây mẹ ta dùng khoan khoan một lỗ xuyên qua thân tại (mũi khoan tươngđương cành ghép và tốc độ quay phải thật chậm để tránh cháy lớp mộc).
Chồi ghép : dùng mộtnhánh mai đẹp làm nhánh ghép, cắt bỏ lá, cành quanh nhánh, luồn cành ghép qua lổkhoan đến lúc vừa chật cứng, cạo bớt mộtphần vỏ nhánh ghép tại điểm tiếp xúc của nhánh ghép với cây mẹ, ép thêm vào vàdùng băng keo quấn thật kín lại và chờ khi thấy da chúng liền nhau thì cắt góccây có nhánh ghép ta được một cây ghép.
Trường hợp không cókhoan thì dùng cưa cưa vào thân để tạo một rãnh tương đương với nhánh ghép (haydùng đục cũng được), nhánh ghép được cạo vỏ 2 bên, nhét nhánh vào rãnh nếu đểcho vỏ hay cây tiếp xúc nhau thì khả năng liền da nhanh hơn nhưng nhánh ghép bịlệch một bên không đẹp, dùng thuốc liền da bôi vài và dùng băng keo màu đên dánkín cả vết cắt, khi da cây mẹ phát tiển bao cả nhánh ghép thí cắt góc của nhánhghép đi.
Ưu khuyết điểm ghép xuyên thân:như ghép áp tuy nhiến cách ghép nầy chắcchắn hơn không sợ bị hư nhánh ghép khi có va chạm
e/ Ghép chẻ hay ghép nêm :
Trồng mai nhiều nămnhưng tôi chưa thấy ai ghép mai bằng cách nầy cả (đa số dùng để ghép sứ thái),tuy nhiên tôi cũng vẫn trình bày để chođủ các cách ghép.
Trường hợp cây mẹkhông lớn hơn cây cho nhánh ghép nhiều tì ta làm như sau: Gốc cây mẹ đượcchẻ chữ V (hoặc vuốt chữ V ngược), lấy một nhánh ghép làm ngược lại liệuchừng khi lấp vào lớp vỏ trên cùng nó liền nhau, ráp nhánh vào cây mẹ dùng băngkeo dán kín vị trí ghép, cột tiếp dây nylon bên ngoài, dùng một bao nhựa bọc cảnhánh ghép lại xuống khỏi vị trí ghép, chờ hơn 30 ngày, nếu thấy nhánh ghép còntươi thì yên tâm, ta ghép đã thành công.
Trong trường hợp gốc cây mẹ lớn hơn nhiều với nhánh ghép talàm như sau: Cưa ngang cây mẹ (vị trí tuỳ) chẻ cây mẹ ra làm hai hoặc làn tưsâu xuống khoảng 1,5 cm đến 2 cm, vót nhọn các nhánh ghép nêm vào vết chẻ saocho da của cây mẹ và các nhánh ghép tiếp xúc nhau, dùng dây cột thật chặc vịtrí ghép lại, dùng một bao nhựa trùm kin cả câyvà chờ tương tự như trên.
Ưu khuyết điểm cách ghép nêm:Không thành công cao (trừ ghép sứ Thái), dưỡng cây hơi lâu mới được cây đẹp
Cách chăm sóc mai ghép như thế nào ?:
Tược ghép dù có pháttriển tốt nhưng vẫn chưa cố định vào thân (ít nhất 6 tháng) nếu chồi ghép có đủdinh dưỡng phát triển mạnh, chỉ cần một luồn gió hơi mạnh, chỉ cần mưa nặng hạtthì chồi ghép có thể tách ra khỏi thân cây mẹ. Vì thế sau khi tược ghép dài 1dm trở lên ta có thể dùng dây nhôm để quấn quanh tược để cố định tược, nếu cầnphải cột thêm dây chằng vào để giữ chặt mối ghép, có thể tranh thủ uốnnhánh được nhưng không cẩn thận có thể làm nhánh rơi ra.
Lúc đầu khi đã cắt ngọn cây mẹ thì phảithường xuyên kiểm tra xem các tược non của cây mẹ có phát triển không, nếu thấycó thì phải lảy ngay , tược cây mẹ phát triển sẽ tranh chất dinh dưỡng của chồi ghép và chồi ghép sẽkhông phát triển được, chỉ khi chồi ghép phát triển lớn bằng ngón tay trỏ trởlên thì tược cây mẹ ít khi phát triển nữa .
- Nếu ghép bo hay mắtkim: Khoảng hơn 2 tuần mở bao ra nếu thấyliền da và chồi ghép còn xanh thì yên tâm chồi ghép đã sống và chuẩn bị pháttriển , dùng kéo cắt cành cắt ngang cây bên trên cách chồi ghép từ 2 đến 2,5cm, tiếp tục dưỡng cây khi thấy bất cứnơi nào ngoài chồi ghép có tược phát triển thì phải lảy bỏ ngay (Luôn nhớ rằngnhánh mai ghép bao giờ cũng phát triển yếu hơn nhánh mai nguyên thủy)
Thường phải mất hơn 3năm thì nhánh ghép mới phát triển hòan chỉnh và cho hoa như nhánh mai nguyên thủy,vì thế nếu đã biết rõ lọai hoa như thếnào rồi thì hai mùa đầu đến Tết thì lặttất cả nụ trên cây ghép không cho nở để chất dinh dưỡng tập trung nuôi cây.
Hy vọng với nhữngchia sẽ trên các bạn có thể chọn cho mình cách ghép mai phù hợp để cho ra cácgiống mai mới. Để cho diễn đàn hoa mai Bình Định được sự tương tác giữa cácthành viên, các bạn hãy tham gia bình luận, góp ý cùng chia sẽ những kiến thứcchăm mai để mọi người cùng học hỏi nhé.
Chúc các bạn gặp nhiềumay mắn.
Có thể bạn cũng muốn xem:
HoaMai Tết Bình Định
Tags: Cách ghép mai vào thân, Cách ghép mai vàngvào mai tứ quý, Xem video cách ghép mai vàng, Ghép mai vàng vào tháng mấy, Quytrình ghép mai vàng, Ghép đọt mai vàng, Thuốc ghép cây mai, Cách ghép mắt câymai vàng
