Thờ cúng tổ tiên ngày tết
Theo thạc sĩ Nguyễn Đức Bá, đầu năm mới được xem như là dịp để fan ta tìm đến cội nguồn, nhằm báo hiếu, vì vậy, bàn thờ gia tiên ngày Tết thường được bày vẽ chu toàn.
Bạn đang xem: Thờ cúng tổ tiên ngày tết
ThS Nguyễn Đức Bá tại phòng có tác dụng việc chính giữa Bảo tồn Di sản văn hóa truyền thống Tôn giáo. Ảnh: Minh Hùng. |
Tôi cũng đang đi đến những nơi được biết trung trung khu của cúng tự, như miếu, công ty thờ của không ít vị tiến sĩ, bảng nhãn, thám hoa ngày xưa, nhà thờ Giang Văn Minh, thánh địa họ Lê, coi họ bài trí như thế nào. Kết hợp định hướng với thực trạng chấm dứt tôi mới đưa ra sách.
Đương nhiên, bao gồm một điều là sau khi nghiên cứu và phân tích xong, tôi phân biệt có một số trong những nghi thức nay người ta thường làm thực ra là làm sai. Vì thế tôi viết sách, mong kim chỉ nan lại số đông nghi thức.
- Ông có thể nêu một vài ba ví dụ cho các nghi thức đó?
- Đơn cử, ngày này bày bàn thờ tổ tiên người ta tốt bày 2 bình hoa, 2 đĩa hoa quả... Đó là tư duy của người dương, ý niệm xa xưa là người âm tư duy chỉ 1 thôi: 1 bình hoa, 1 đĩa quả. Thời buổi này người ta cũng xuất xắc xếp củ quả quá cao, bít mất bài vị, đúng ra là cần để chếch ra. Đó là hồ hết nghi thức tất cả ý nghĩa. Bây giờ người ta hay có tác dụng tùy hứng.
- có thể coi những biến đổi trong bài trí bàn thờ cúng là đổi mới không?
- đổi mới ấy là theo tứ duy và sở trường của fan làm, chứ chưa phải cho đối tượng mình phía đến. Sách hệ thống tư duy của thân phụ ông ta thời trước giờ cực nhọc tiếp cận, vày vậy đều người thực hiện lễ bái chỉ nghĩ: "Có trọng tâm là được". Không ít người còn lấy đồ mặn, con gà qué lên chùa Tam Bảo cúng...
Xin lấy một ví dụ khác: ngày xưa, long phượng là của hoàng gia, vua chúa thôi. Giờ bạn ta cũng tùy nghi rồi, bày biện bàn thờ đầy dragon phượng, của cả rồng năm móng, với tinh thần ngày xưa là cấm tiệt, không người nào nhà dân mà dám cần sử dụng đồ tất cả rồng năm móng.
Tôi nghĩ mắt nhìn của fan đương đại đã ép "người xưa" cần theo. Chúng ta cúng cha ông là tìm hiểu những cầm cố hệ trước, cố kỉnh hệ sinh sống trong thời phong kiến với tứ duy của thời phong kiến, hồi đó người ta thấy long thấy rubi là phải tránh ra. Mình đặt rồng đặt quà trước mặt những cụ, các cụ sợ chứ, ai dám phi vào nhưng ngồi.
Tôi nghĩ có tâm là quý nhưng trung tâm cũng bắt buộc đúng. Mong ước của tôi là lý thuyết mọi người tiến hành thờ cúng làm thế nào để cho đúng, tất nhiên tôi đã tìm hiểu thêm nhiều nguồn tài liệu nhằm đi cho được những đúc rút thống nhất, các lễ quy chung. Đúng là cần cải biến đổi cho dễ dàng hơn, nhưng vật gì quy chuẩn thì không nên thay đổi.
- Việc lý thuyết phong tục nghi lễ hẳn không dễ?
- tất nhiên là cạnh tranh rồi. Nhưng phân tích và lý giải ra thì nhiều người sẽ nghe. Do bây giờ kiến thức chưa được phổ cập rộng rãi thôi. Tôi nghĩ người ta không cố tình làm sai.
Thờ thờ đúng cách chính là phản ánh đông đảo giá trị thân phụ ông ta nhằm lại. Tôi suy nghĩ ta nên biết để lưu giữ giá trị văn hóa truyền thống truyền thống đẹp tươi của dân tộc.
Cúng gia tiên bắt đầu từ chữ "hiếu", biến hóa một quý giá dân tộc
- Văn khấn có đặc điểm truyền miệng, mọi người khấn một kiểu, vậy làm thay nào để biết lựa chọn văn khấn "đúng"?
- Đối với văn khấn gia tiên thì khi khấn còn tùy thuộc vào tôn giáo, tín ngưỡng và vùng miền. Văn khấn bình thường chung bây giờ thì chỗ nào cũng "Nam mô a di đà phật", đấy là tư duy của Phật giáo. Nhưng lại còn những người dân theo thiên chúa giáo thì sao? Rồi những người theo đạo Cao Đài? Những dân tộc bản địa như Chăm-pa với Khơ-me cũng thờ chủng loại riêng? bọn họ không thể áp để mọi bạn phải khấn theo văn mình.
Trong sách, tôi gửi ra một chiếc nhìn khả quan hơn nhằm mọi tín đồ hiểu rõ. Văn khấn trong Bàn bái gia tiên và tín ngưỡng cúng cúng tổ tiên của người việt nam là văn khấn chung, rồi ai theo đạo nào sẽ tự ngã sung, vẻ bên ngoài "Con là con chiên" tốt "Con là Phật tử"...
Xem thêm: Cách Hiển Thị Thông Báo Trên Màn Hình Khóa Android Nhanh, Kiểm Soát Thông Báo Trên Android
- Theo ông, tập tục phụng dưỡng gia tiên được hiện ra và gìn giữ thế nào trong đời sống fan Việt?
- trong chương 1 sách Bàn thờ gia tiên cùng tín ngưỡng cúng cúng tiên nhân của người Việt có nhắc tới. Từ ngàn xưa, người dân Việt vẫn luôn luôn coi trọng Hiếu lễ.
Tục bái cúng cha ông khởi phạt từ lòng tri ân, lưu giữ ơn tiên tổ. Từ bỏ cảm niệm về tinh thần, bạn ta có khối hệ thống vật chất kèm theo, người ta tìm biện pháp nói thay nào mang lại tỏ được ý cao nhất của ngôn từ - hình thành văn khấn.
![]() |
Sách Bàn cúng gia tiên và tín ngưỡng bái cúng tiên sư cha của tín đồ Việt. Ảnh: NXB Tôn giáo. |
Hệ thống tư niệm gia tiên là chung, tuy vậy mỗi dân tộc lại có một cách trình bày khác nhau. Trong ý niệm riêng, người ta đã khấn fan nào cai quản cao tuyệt nhất đầu tiên.
Chữ "hiếu" cũng là trong những tinh thần và cũng là quy định hà khắc của Nho giáo. Tự cái ý thức ấy hướng đến vật chất để mang tinh thần lên cực hiếm cao hơn. Từ đông đảo lời lẽ, hành động khấn, tín phụng dưỡng gia tiên được hình thành. Điều này sẽ được đánh dấu trong các văn bản từ thời Nho giáo. Đương nhiên, qua các thời kỳ, khối hệ thống tư duy này ngày càng phát triển, nhằm rồi phát triển thành một quan niệm sống của người Việt.
Cho đến nay, hệ thống tư duy phong kiến không thể nguyên vẹn nữa, tuy vậy chữ "hiếu" vẫn được coi trọng. Người ta dấn định đó là một đạo lý thật và giữ tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Thiết yếu chữ "hiếu" hình thành buộc phải một tập tục cấp thiết mất đi trong cuộc sống sinh hoạt của fan Việt. Tôi nghĩ chữ "hiếu" như một giá chỉ trị dân tộc rồi.
- thờ phụng gia tiên vào thời gian Tết tất cả điểm gì đặc biệt, thưa ông?
- tết là thời hạn để quy tụ. đầu năm mới là cơ hội để fan ta tìm tới cội nguồn, để báo hiếu. Người ta dồn hết vai trung phong tư, tình cảm, hành động, lời nói, động tác cử chỉ để biểu hiện việc tri ân tiên sư cha một cách ví dụ nhất trong thời hạn này. Trong ý niệm tâm linh, Tết cũng chính là dịp để những tiên tổ quy hợp về, quây quần với con cháu. Bàn thờ cúng gia tiên biết đến sẽ biểu thị cái tâm của chính bản thân mình hướng về tổ tiên như vậy nào.
Tôi đến rằng đó là ngày nhưng mà mọi fan chu toàn bày biện bàn thờ cúng gia tiên nhất, rất đầy đủ hơn, thật sạch sẽ hơn. Tín đồ ta có niềm tin rằng đây là cơ hội duy nhất nhằm thể hiện tất cả những gì đầm ấm, sung túc nhất, như một sự báo cáo thành tích với tổ tiên.
Có một quan lại niệm phổ cập cho rằng bàn thờ cúng gia tiên ngày Tết diễn đạt mối tương giao giữa tín đồ dương và bạn âm. Vớ nhiên, mẫu giá trị cốt lõi đó là sự liên kết của nhỏ cháu, cùng thành kính, tri ân tiên tổ. Để thể hiện, người ta cần sử dụng vật chất. Dễ thấy trong ngày Tết, trên bàn thờ tổ tiên thường có cành đào, mâm ngũ quả... Hòa quấn cả vật chất lẫn tinh thần, bàn thờ gia tiên mới đã đạt được giá trị tối cao của vấn đề thờ tự.
Cần nhớ, vật dụng chất yêu cầu hàm chứa và truyền tải giá tốt trị tinh thần. Mâm thờ ngày đầu năm sở dĩ luôn luôn quanh đi quanh quẩn lại hồ hết món không còn xa lạ là vì chưng để cúng cho những người xưa. Bài toán cúng theo sở trường ăn uống của chính bản thân mình hay cúng theo sở trường của fan xưa vẫn còn đấy là một chủ đề các tranh luận. Tôi nghĩ, bản chất của việc thờ tự là tri ân bạn đã khuất, vày vậy, việc chọn đồ gia dụng cúng nên hướng đến người sẽ khuất. Đó new là ý thức của tín ngưỡng văn hóa này.