110 từ viết tắt trong tin nhắn và tiếng lóng cần biết
-
I. Viết tắt tự tạo II. Viết tắt theo quy luật chung A. Viết tắt chữ có dấu B. Hai đoạn thơ viêt tắt chữ có dấu III. Lời cuối
Hiện nay, giới trẻ thường sáng tạo nhiều kiểu viết tắt chữ Việt, phần nhiều là chữ không dấu, khi “chat” trên mạng hoặc viết tin nhắn ở điện thoại di động, …
Đây là một trào lưu không ngăn chận được và sẽ không bao giờ dừng lại, cho dù có nhiều quan ngại nó sẽ ảnh hưởng đến sự trong sáng của tiếng Việt.Người thích viết tắt cho rằng chat hoặc nhắn tin là sự trao đổi riêng tư giữa hai người, không công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng, nên cũng không cần theo những quy định về câu chữ; do vậy nó không làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt.Để hỗ trợ cho những ai thích viết tắt, bài này xin trình bày 2 loại viết tắt chữ Việt:- Viết tắt tự tạo.- Viết tắt theo quy luật chung.Ai kết hợp được hai loại viết tắt này sẽ tiết kiệm được thì giờ và tiền bạc khi chat hoặc nhắn tin.I. VIẾT TẮT TỰ TẠOViết tắt tự tạo rất phổ biến ở các phòng chat hoặc ở điện thoại di động. Cách viết tắt không theo một quy luật chung nào. Thỉnh thoảng, nó có theo một quy luật nào đó thì cũng chỉ áp dụng cho một số từ thường dùng.• Vài ví dụ viết tắt tự tạo:
Ta dễ dàng tìm thấy nhiều ví dụ khi gõ hàng chữ như “viet tat trong ngon ngu chat va tin nhan” vào Google Search trên internet. Sau đây là một số ví dụ viết tắt tự tạo trích từ các mạng:- “M co dj choi o? If dj, lay cho N cun gtrinh. O ranh thi thoi.” (Em có đi chơi không? Nếu đi, lấy cho anh cuốn giáo trình. Không rảnh thì thôi).- “Mog rag e se hiu! A wen, e bun ngu ch? Bi h hon 12h rui do.” (Mong rằng em sẽ hiểu! Anh quên, em buồn ngủ chưa? Bây giờ hơn 12 giờ rồi đó).- “Bít rui, minh doi U o ntro” (Biết rồi, mình đợi bạn ở nhà trọ).- “Chi ui! Chu e wa do ru tui min di uog nc lun thui! Se zui lem do!” (Chị ơi! Chờ em qua đó rồi tụi mình đi uống nước luôn thôi! sẽ vui lắm đó!).- “Trui ui, lam j ma cac chi iu qui jan ju the? Bi h e moi roi khoi juog. Nhug chu e mut chut thui ma, e din day!”. (Trời ơi, làm gì mà các chị yêu quí giận dữ thế? Bây giờ em mới rời khỏi giường. Nhưng chờ em một chút thôi mà, em đến đây!).Xem các ví dụ trên, ta thấy ngôn ngữ chat là sự “biến hóa” tùy tiện của tiếng Việt. Ví dụ:- “đi” thành “dj”.
- “không” thành “0”, “ko”, “k”, “kh”, “kg”, ...- “bây giờ” thành “bi h”.- “biết rồi” thành “bit rui”.- Chữ “qu” thành “w”.- Chữ ““gì” thành “j”.- Chữ “ơ” thành “u”.- Chữ “ô” thành “u”.- Chữ “ă” thành “e”.- Chữ “ng” ở cuối thì chỉ còn chữ “g”.- M = E = em.- N = A = anh- Chèn tiếng Anh vào như: if = nếu, U = you = bạn, …Nói chung, các bạn trẻ thích cách dùng các chữ trên vì nó ngộ ngộ, lạ và rất “xì-tin” (style). Hơn nữa, khi dùng những chữ kiểu này trong điện thoại sẽ hạn chế số lần nhấn vào bàn phím cũng như tiết kiệm ký tự. Ví dụ, khi muốn nhắn chữ “Đi” trong điện thoại, phải nhấn số 3, rồi 3 lần số 4 thì bây giờ chỉ cần nhấn số 3 và số 5 là có được chữ “Dj” nhanh chóng mà người nhận vẫn hiểu được ta đang nói gì.• Chèn tiếng nước ngoài:Để thể hiện “đẳng cấp nhắn tin”, bên cạnh việc nhắn nhanh, ít ký tự, những người nhắn tin còn thông qua hình thức chèn tiếng nước ngoài vào tin nhắn. Ngôn ngữ được lựa chọn hàng đầu chính là tiếng Anh vì so với các ngôn ngữ khác, tiếng Anh được xem là thứ ngôn ngữ “hot” nhất đối với giới trẻ hiện nay.
cHữ hÔg mÀu nHư Xe kHô dẦu (hihi!!!) vÀ Ai cG~ BíT xE kHô dẦu hÔg cÓ jÁ tRị j đÂu!! 
Huhu!!! nHìN mỤt đOạN n` mÀu SắC NtN tHì hOa HíT cẢ MắT!!! 
ĐẹP dzà mAn LuN! 
XoG! Bh MìN đà BíT cHáT ChÍt NhƯ 1 Ng Vịt cHíNh GúC rÙi! 
DzUi wÁ, tHíK LéM! 
NhƯg MìN VẫN hƠi Lo, hÔg BíT tƯơNg lAi kỦa nGuN nGữ TiẾg VịT tHâN iU kỦa MìN sẼ Là nTn? 
ThUi kỆ! bh Là TK21 rÙi, Lo j mÀ vỚ VỉN tHế!Kekekekekekekekekekekeke!!!!!”(Bài “Tiếng Việt thời
” trích từ blog của Joseph Ruelle)• Ưu điểm và hạn chế của viết tắt tự tạo:Ưu điểm của viết tắt tự tạo là khi quen dùng thì cũng thành một quy luật nào đó cho một số từ thường dùng và ta viết được rất ngắn một số chữ thường dùng, như ví dụ “không” thành “0”, “ko”, “k”, “kh”, “kg”. Giữa tôi và bạn A, ký hiệu 0, ko, k, kh hoặc kg sẽ mang ý nghĩa là "không", nhưng có thể giữa tôi và bạn B và C thì k lại có nghĩa là “Ok”, kk có nghĩa là "very good, …”.Hạn chế của viết tắt tự tạo là:- Chỉ viết tắt được một ít chữ thường dùng, chứ không áp dụng được cho tất cả các từ khác có vần tương tự.- Ký hiệu riêng thường không thống nhất giữa các nhóm nên chỉ những người trong nhóm mới hiểu được nhau, người ngoài nhóm muốn hiểu cũng hơi khó và có thể hiểu lầm.II. VIẾT TẮT THEO QUY LUẬT CHUNGƯu điểm của viết tắt theo quy luật chung là viết tắt được rất nhiều chữ. Ví dụ, nếu thuộc lòng 2 qui ước chung là “K thay cho KH” và “bỏ bớt N ở phụ âm cuối chữ NG”, ta có thể đọc ngay các chữ “kôg ká ki mag trog lòg nhữg …” là “không khá khi mang trong lòng những …”.Hạn chế của viết tắt theo qui luật chung là có một số từ thông dụng viết không ngắn bằng cách viết tắt tự tạo. Ví dụ, với viết tắt tự tạo thì “0, ko, k, kh, kg,…” đều mang ý nghĩa là “không” trong khi viết tắt theo quy luật chung thì phải viết là “kôg” mới mang ý nghĩa là “không”.A. VIẾT TẮT CHỮ CÓ DẤUCách viết tắt sau đây thích hợp cho những ai thích tạo một “xì tin” mới trong chat hoặc nhắn tin.Xin đọc các cách viết tắt từ trên xuống dưới vì chúng có quan hệ nối tiếp. Hiểu xong phần trên, mới hiểu được chính xác phần dưới.1. Dấu sắc ở vần ngược (một qui ước):Vần ngược là vần chỉ có dấu sắc hoặc dấu nặng, chúng có phụ âm cuối là: c, ch, p, t (Vd: ưc, ach, up, ot, …). Khi đọc vần ngược không dấu, ta nghe giống như có dấu sắc, ví dụ: ưc-ức, ach–ách, up-úp, ot-ót, ….Do đó, qui ước đầu tiên là:
• I thay Y …… Vd: i tá = y tá, lí trí = lý trí.• Ngoại trừ: Vần AY, ÂY vẫn là AY, ÂY …… Vd: mây bay = mây bay.• Y thay UY …… Vd: thý = thúy, byt = buýt, ỷ = ủy.
• F thay PH …… Vd: fải = phải.• C thay K …… Vd: cín = kín, cể = kể, cẻ = kẻ.• K thay KH …… Vd: ki kó kăn = khi khó khăn.• Z thay D …… Vd: zì = dì, zo zự = do dự.• D thay Đ …… Vd: di dâu dó = đi đâu đó.• J thay GI …… Vd: já jì = giá gì, jữ jìn = giữ gìn, zù jì = dù gì.• G thay GH …… Vd: gì = ghì, gế = ghế, ge = ghe.• W thay NG, NGH …… Vd: wa = nga, wĩ = nghĩ, wề = nghề, we = nghe.
• G thay NG …… Vd: xoog = xoong, trôg mog = trông mong.• H thay NH …… Vd: hoàh = hoành, huêh = huênh, qah = quanh.• K thay CH …… Vd: hoạk = hoạch, wuệk = nguệch, tak bạk = tách bạch.
5. Vần “Nguyên âm ghép + chữ cái” (17 qui ước và một ngoại lệ):Đây là phần cuối cùng nhưng quan trọng nhất vì nó trình bày cách ghi gọn có hệ thống cho 52 vần, vốn có 3 hoặc 4 chữ cái, xuống còn chỉ 2 chữ cái mỗi vần.Tiếng Việt hiện có tất cả 57 vần “Nguyên âm ghép + chữ cái”.Trong đó, 5 vần: oong, oanh, uênh, oach, uêch đã được ghi gọn là: oog, oah, uêh, oak, uêk như vừa trình bày ở trên (xem ví dụ phần A.4 Phụ âm cuối chữ).Còn lại 52 vần:- IÊ: … iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu.- YÊ: … yêt, yên, yêm, yêng, yêu.- UYÊ: … uyêt, uyên.- UÔ: … uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi.- ƯƠ: … ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi.- UƠ: … uơt, uơn.- UÂ: … uât, uân, uâng, uây.- OĂ: … oăt, oăc, oăn, oăm, oăng.- OE: … oet, oen, oem, oeo.- OA: … oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay.52 vần này là sự kết hợp giữa: Các nguyên âm ghép và Các chữ cái cuối.- Các nguyên âm ghép là: iê hay yê, uyê, uô, ươ, uơ, uâ, oă, oe, oa- Các chữ cái cuối là: t, p, c, n, m, ng, o hay u, i hay y.52 vần nầy được ghi gọn còn 2 chữ cái cho mỗi vần, bằng cách:- Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm.- Đồng thời, thay chữ cái cuối bằng một chữ cái khác.Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm. Có 10 qui ước:
• I thay IÊ hay YÊ• Y thay UYÊ• U thay UÔ• Ư thay ƯƠ• Ơ thay UƠ •  thay U• Ă thay OĂ• E thay OE• O thay OA ……• A thay OA (Chỉ ở vần “oay”)
Ráp 10 nguyên âm rút gọn vào 8 chữ cái cuối khác, ta ghi gọn được 52 vần trên mỗi vần chỉ còn 2 chữ cái.Do đó, chỉ cần nhớ 18 qui ước trên, ta sẽ hiểu được cách ghi gọn 52 vần trên như sau:- id, if, is, il, iv, iz, iw = iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu.- id, il, iv, iz, iw = yêt, yên, yêm, yêng, yêu. (khi i ở đầu từ)
Ví dụ:kid = khiết, zịd = diệt, id = yết.kif = khiếp, wịf = nghiệp.tis vịs = tiếc việc.fil = phiên, íl = yến.fív = phiếm, wiv = nghiêm, ỉv = yểm.jíz = giếng, wiz = nghiêng, iz = yêngfíw = phiếu, dìw = điều, iw = yêu (12)
Ví dụ:kyd = khuyết, qyd = quyết, tỵd = tuyệt.kyl = khuyên, qỳl = quyền, wỹl = nguyễn. (2+12=14)
Ví dụ: nud = nuốt, rụd = ruột.cus = cuốc. kul = khuôn, lul = luôn.lụv thụv = luộm thuộm.úz = uống.cúj = cuối. (6+14=20)
Ví dụ: lưd = lướt.cưf = cướp.dựs = được, zựs = dược, fưs = phước.lựl = lượn.bưv bứv = bươm bướm.fưz = phương, gưz = gương.rựw = rượu.cừj = tươi cười. (8+20=28)
- ơd, ơl = uơt, uơn.
Ví dụ: hợd = huợt.hỡl = huỡn. (2+28=30)
- âd, âl, âz, âj = uât, uân, uâng, uây.
Ví dụ: kâd = khuất, lậd = luật.kâl = khuân, tầl = tuần. bâg kâz = bâng khuâng.kâj kỏa = khuây khỏa. (4+30=34)
Ví dụ: chăd = choắt, wặd = ngoặt.hặs = hoặc, wăs = ngoắc. xăl = xoăn.kăv = khoăm.hẵz = hoẵng, kắz = khoắng. (5+34=39)
Ví dụ: ked = khoét, lòe lẹd = lòe loẹt.hel = hoen.wev wév = ngoem ngoém.wẻw = ngoẻo. (4+39=43)
- od, of, os, ol, ov, oz, ow, oi, aj (vần “oay”) = oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay.Ví dụ: kod = khoát, lọd = loạt.wof = ngoáp. kos = khoác, tọs = toạc.hòl tòl = hoàn toàn.wọv = ngoạm.hòz = hoàng, kỏz = khoảng.wow = ngoao.kój = khoái, wòj = ngoài.laj haj = loay hoay. (9+43=52)B. HAI ĐOẠN THƠ VIẾT TẮT CHỮ CÓ DẤUMột khi nhớ được toàn bộ qui ước ghi gọn (33 qui ước và 1 ngoại lệ) và hiểu các ví dụ ở trên, ta dễ dàng hiểu hai đoạn thơ viết bằng chữ viết tắt sau đây.• Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên viết bằng chữ viết tắt:Mỗi năm hoa dào nởMỗi năm hoa đào nởLại thấy ôg dồ jàLại thấy ông đồ giàBày mực tàu, jấy dỏBày mực tàu, giấy đỏBên fố dôg wừj qaBên phố đông người quaBao nhiw wừj thuê vidBao nhiêu người thuê viếtTấm tăc wợi ken tàiTấm tắc ngợi khen tài“Hoa tay thảo nhữg net“Hoa tay thảo những nétNhư fựz múa rồg bay”Như phượng múa rồng bay”Nhưg mỗi năm, mỗi vắgNhưng mỗi năm, mỗi vắng Wừj thuê vid nay dâuNgười thuê viết nay đâu Jấy dỏ bùl kôg thấmGiấy đỏ buồn không thắm Mực dọg trog wil sầuMực đọng trong nghiên sầu Ôg dồ vẫn wồi dấy Ông đồ vẫn ngồi đấyQa dừz kôg ai hay Qua đường không ai hayLá vàg rơi trên jấy Lá vàng rơi trên giấyWòj trời mưa bụi bayNgoài trời mưa bụi bayNăm nay dào lại nở Năm nay đào lại nởKôg thấy ôg dồ xưaKhông thấy ông đồ xưa Nhữg wừj mul năm cũNhững người muôn năm cũ Hồn ở dâu bây jờHồn ở đâu bây giờ?• Đoạn đầu “Truyện Kiều” của thi hào Nguyễn Du viết bằng chữ viết tắt:Trăm năm trog cõi wừj ta Trăm năm trong cõi người ta Chữ tài chữ mệh kéo là get nhau Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau Trải qa một cụs bể zâu Trải qua một cuộc bể dâu Nhữg dìw trôg thấy mà dau dớn lòg Những điều trông thấy mà đau đớn lòng Lạ jì bỉ săc tư fog Lạ gì bỉ sắc tư phong Trời xah qen thói má hồg dáh gen Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen Cảo thơm lần jở trưs dèn Cảo thơm lần giở trước đèn Fog tìh cổ lục còn trỳl sử xah Phong tình cổ lục còn truyền sử xanhRằg năm Ja Tĩh trìw Mih Rằng năm Gia Tĩnh triều MinhBốn fưz fẳg lặg hai cih vữg vàgBốn phương phẳng lặng hai kinh vững vàngCó nhà vil wọj họ VưzCó nhà viên ngoại họ VươngJa tư wĩ cũg thừz thừz bậc trugGia tư nghĩ cũng thường thường bậc trungMột trai con thứ rôt lògMột trai con thứ rốt lòngVưz Qan là chữ, nối jòg nho jaVương Quan là chữ, nối giòng nho giaDầu lòg hai ả tố ngaĐầu lòng hai ả tố ngaThý Cìw là chị, em là Thý VânThúy Kiều là chị, em là Thúy VânMai côt cak, tyd tih thầnMai cốt cách, tuyết tinh thầnMột wừj một vẻ, mừj fân vẹn mừjMột người một vẻ, mười phân vẹn mười III. LỜI CUỐINgôn ngữ viết tắt đã và sẽ được tiếp tục sáng tạo nhiều kiểu mới lạ để thích nghi với thời đại thông tin internet. Hy vọng bài này góp một phần nhỏ trong việc sáng tạo ngôn ngữ viết tắt.Việc người dùng thường xuyên sử dụng ngôn ngữ viết tắt trong tin nhắn, chat, IM (Instant Messaging) không gây tác động tiêu cực đến kỹ năng ngôn ngữ cơ bản của họ, nghiên cứu mới nhất tại Canada kết luận.Trong công trình nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí American Speech , số mùa xuân 2008, dưới tiêu đề “Linguistic Ruin? LOL! Instant Messaging and Teen Language” (tạm dịch: Phá hỏng ngôn ngữ? Ha ha! Nhắn tin nhanh và ngôn ngữ tuổi Teen), hai chuyên gia Sali Tagliamonte và Derek Denis, sau khi phân tích hơn 1 triệu từ thường gặp trong giao tiếp IM, được sử dụng bởi 72 người trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 20, đã kết luận:“…Tin nhắn IM không hề phá hỏng khả năng ngôn ngữ của thế hệ trẻ, mà là một mở rộng mới cho sự phục hưng ngôn ngữ.Thật ra, công việc nghiên cứu ngôn ngữ IM này có vẻ đã lạc hậu và đề cập chỉ một phần rất nhỏ những gì hiện đang sinh sôi nảy nở. Sự bùng nổ của thế giới thông tin hiện đại thì luôn phát triển. Từ khi chúng tôi tiến hành việc khảo cứu này, các phương thức mới hơn để giao tiếp trực tuyến đã được mở rộng, bao gồm các trang mạng xã hội mọc lên như nấm (vd: MySpace, Facebook), những game trực tuyến nhiều người cùng chơi một lúc (vd: World of Warcraft), và nhiều cách thức thông tin trực tuyến mới lạ khác chưa được kể đến. Đồng thời, việc dùng tin nhắn trên điện thoại di động hiện đã rất phổ biến ở Bắc Mỹ, cũng tạo ra một phương thức liên lạc sẽ làm thay đổi bản chất thông tin …… Tìm kiếm và nghiên cứu những trạng thái muôn màu của ngôn ngữ mới lạ, đang biến động một cách hấp dẫn, sẽ cho thấy những phát triển này sẽ là một cổng vào để hiểu được sự thông tin của nhân loại trong tương lai và ngay cả có thể là sự thấu hiểu sâu sắc hơn về tính năng của ngôn ngữ” *. __________(*) “… IM is not the ruin of this generation at all, but an expansive new linguistic renaissance.Indeed, this study of IM language is likely already behind the times and taps only a very small part of what is even now developing. The insurgence of new media into the contemporary world of communication is always expanding. Since we conducted this study, newer and trendier ways to interact online have developed, including mushrooming social-networking Web sites (e.g. MySpace, Facebook), multiplayer online role-playing games (e.g. World of Warcraft), and undoubtedly untold other newfangled ways to communicate online. Simultaneously, the use of text messaging on mobile phones has gained in popularity in North America, providing yet another medium that will shape and reshape the nature of communication…... To seek out and study the intriguingly new and still evolving linguistic varieties that will emerge from these developments will be a gateway to understanding the future of human communication and perhaps even greater insights into the language faculty itself.”http://americanspeech.dukejournals.org/cgi/reprint/83/1/3.pdf (American Speech, Vol. 83, No. 1, Spring 2008 doi 10.1215/00031283-2008-001, page 27).
Hiện nay, giới trẻ thường sáng tạo nhiều kiểu viết tắt chữ Việt, phần nhiều là chữ không dấu, khi “chat” trên mạng hoặc viết tin nhắn ở điện thoại di động, …
Đây là một trào lưu không ngăn chận được và sẽ không bao giờ dừng lại, cho dù có nhiều quan ngại nó sẽ ảnh hưởng đến sự trong sáng của tiếng Việt.Người thích viết tắt cho rằng chat hoặc nhắn tin là sự trao đổi riêng tư giữa hai người, không công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng, nên cũng không cần theo những quy định về câu chữ; do vậy nó không làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt.Để hỗ trợ cho những ai thích viết tắt, bài này xin trình bày 2 loại viết tắt chữ Việt:- Viết tắt tự tạo.- Viết tắt theo quy luật chung.Ai kết hợp được hai loại viết tắt này sẽ tiết kiệm được thì giờ và tiền bạc khi chat hoặc nhắn tin.I. VIẾT TẮT TỰ TẠOViết tắt tự tạo rất phổ biến ở các phòng chat hoặc ở điện thoại di động. Cách viết tắt không theo một quy luật chung nào. Thỉnh thoảng, nó có theo một quy luật nào đó thì cũng chỉ áp dụng cho một số từ thường dùng.• Vài ví dụ viết tắt tự tạo:
Ta dễ dàng tìm thấy nhiều ví dụ khi gõ hàng chữ như “viet tat trong ngon ngu chat va tin nhan” vào Google Search trên internet. Sau đây là một số ví dụ viết tắt tự tạo trích từ các mạng:- “M co dj choi o? If dj, lay cho N cun gtrinh. O ranh thi thoi.” (Em có đi chơi không? Nếu đi, lấy cho anh cuốn giáo trình. Không rảnh thì thôi).- “Mog rag e se hiu! A wen, e bun ngu ch? Bi h hon 12h rui do.” (Mong rằng em sẽ hiểu! Anh quên, em buồn ngủ chưa? Bây giờ hơn 12 giờ rồi đó).- “Bít rui, minh doi U o ntro” (Biết rồi, mình đợi bạn ở nhà trọ).- “Chi ui! Chu e wa do ru tui min di uog nc lun thui! Se zui lem do!” (Chị ơi! Chờ em qua đó rồi tụi mình đi uống nước luôn thôi! sẽ vui lắm đó!).- “Trui ui, lam j ma cac chi iu qui jan ju the? Bi h e moi roi khoi juog. Nhug chu e mut chut thui ma, e din day!”. (Trời ơi, làm gì mà các chị yêu quí giận dữ thế? Bây giờ em mới rời khỏi giường. Nhưng chờ em một chút thôi mà, em đến đây!).Xem các ví dụ trên, ta thấy ngôn ngữ chat là sự “biến hóa” tùy tiện của tiếng Việt. Ví dụ:- “đi” thành “dj”.
- “không” thành “0”, “ko”, “k”, “kh”, “kg”, ...- “bây giờ” thành “bi h”.- “biết rồi” thành “bit rui”.- Chữ “qu” thành “w”.- Chữ ““gì” thành “j”.- Chữ “ơ” thành “u”.- Chữ “ô” thành “u”.- Chữ “ă” thành “e”.- Chữ “ng” ở cuối thì chỉ còn chữ “g”.- M = E = em.- N = A = anh- Chèn tiếng Anh vào như: if = nếu, U = you = bạn, …Nói chung, các bạn trẻ thích cách dùng các chữ trên vì nó ngộ ngộ, lạ và rất “xì-tin” (style). Hơn nữa, khi dùng những chữ kiểu này trong điện thoại sẽ hạn chế số lần nhấn vào bàn phím cũng như tiết kiệm ký tự. Ví dụ, khi muốn nhắn chữ “Đi” trong điện thoại, phải nhấn số 3, rồi 3 lần số 4 thì bây giờ chỉ cần nhấn số 3 và số 5 là có được chữ “Dj” nhanh chóng mà người nhận vẫn hiểu được ta đang nói gì.• Chèn tiếng nước ngoài:Để thể hiện “đẳng cấp nhắn tin”, bên cạnh việc nhắn nhanh, ít ký tự, những người nhắn tin còn thông qua hình thức chèn tiếng nước ngoài vào tin nhắn. Ngôn ngữ được lựa chọn hàng đầu chính là tiếng Anh vì so với các ngôn ngữ khác, tiếng Anh được xem là thứ ngôn ngữ “hot” nhất đối với giới trẻ hiện nay.
Bạn đang xem: 110 từ viết tắt trong tin nhắn và tiếng lóng cần biết
Chỉ cần gõ “viet tat tieng anh trong sms chat email” vào Google Search, hoặc vào mạng http://abbreviations.com , là tìm thấy các bảng liệt kê hàng ngàn cách viết tắt các từ tiếng Anh thường dùng trong tin nhắn SMS, chat, email, Twitter, v.v….Bài này chủ ý về viết tắt chữ Việt nên không bàn nhiều viết tắt tiếng nước ngoài. Chỉ xin nêu một suy nghĩ là dù có nhiều chỉ trích việc chèn tiếng nước ngoài sẽ ảnh hưởng đến sự trong sáng của tiếng Việt, nhưng chắc chắc việc này vẫn khó mà ngăn chận được vì ít nhiều nó cũng rút ngắn thời gian viết cho các bạn biết tiếng Anh.Ví dụ các tin nhắn ngắn gọn chèn tiếng Anh khá thông dụng như sau:- “2day U co ranh o?” (Hôm nay bạn có rảnh không?).- “I nho. Thanks U da nhac!” (Tôi nhớ. Cảm ơn bạn đã nhắc!).- “g9” = “goodnight” = chúc ngủ ngon.- “2day” = “today” = hôm nay.- “2nite” = “tonight” = tối nay.- v.v.… • Tiếng Việt thời” trích từ blog của Joseph Ruelle)• Ưu điểm và hạn chế của viết tắt tự tạo:Ưu điểm của viết tắt tự tạo là khi quen dùng thì cũng thành một quy luật nào đó cho một số từ thường dùng và ta viết được rất ngắn một số chữ thường dùng, như ví dụ “không” thành “0”, “ko”, “k”, “kh”, “kg”. Giữa tôi và bạn A, ký hiệu 0, ko, k, kh hoặc kg sẽ mang ý nghĩa là "không", nhưng có thể giữa tôi và bạn B và C thì k lại có nghĩa là “Ok”, kk có nghĩa là "very good, …”.Hạn chế của viết tắt tự tạo là:- Chỉ viết tắt được một ít chữ thường dùng, chứ không áp dụng được cho tất cả các từ khác có vần tương tự.- Ký hiệu riêng thường không thống nhất giữa các nhóm nên chỉ những người trong nhóm mới hiểu được nhau, người ngoài nhóm muốn hiểu cũng hơi khó và có thể hiểu lầm.II. VIẾT TẮT THEO QUY LUẬT CHUNGƯu điểm của viết tắt theo quy luật chung là viết tắt được rất nhiều chữ. Ví dụ, nếu thuộc lòng 2 qui ước chung là “K thay cho KH” và “bỏ bớt N ở phụ âm cuối chữ NG”, ta có thể đọc ngay các chữ “kôg ká ki mag trog lòg nhữg …” là “không khá khi mang trong lòng những …”.Hạn chế của viết tắt theo qui luật chung là có một số từ thông dụng viết không ngắn bằng cách viết tắt tự tạo. Ví dụ, với viết tắt tự tạo thì “0, ko, k, kh, kg,…” đều mang ý nghĩa là “không” trong khi viết tắt theo quy luật chung thì phải viết là “kôg” mới mang ý nghĩa là “không”.A. VIẾT TẮT CHỮ CÓ DẤUCách viết tắt sau đây thích hợp cho những ai thích tạo một “xì tin” mới trong chat hoặc nhắn tin.Xin đọc các cách viết tắt từ trên xuống dưới vì chúng có quan hệ nối tiếp. Hiểu xong phần trên, mới hiểu được chính xác phần dưới.1. Dấu sắc ở vần ngược (một qui ước):Vần ngược là vần chỉ có dấu sắc hoặc dấu nặng, chúng có phụ âm cuối là: c, ch, p, t (Vd: ưc, ach, up, ot, …). Khi đọc vần ngược không dấu, ta nghe giống như có dấu sắc, ví dụ: ưc-ức, ach–ách, up-úp, ot-ót, ….Do đó, qui ước đầu tiên là:
• I thay Y …… Vd: i tá = y tá, lí trí = lý trí.• Ngoại trừ: Vần AY, ÂY vẫn là AY, ÂY …… Vd: mây bay = mây bay.• Y thay UY …… Vd: thý = thúy, byt = buýt, ỷ = ủy.
• F thay PH …… Vd: fải = phải.• C thay K …… Vd: cín = kín, cể = kể, cẻ = kẻ.• K thay KH …… Vd: ki kó kăn = khi khó khăn.• Z thay D …… Vd: zì = dì, zo zự = do dự.• D thay Đ …… Vd: di dâu dó = đi đâu đó.• J thay GI …… Vd: já jì = giá gì, jữ jìn = giữ gìn, zù jì = dù gì.• G thay GH …… Vd: gì = ghì, gế = ghế, ge = ghe.• W thay NG, NGH …… Vd: wa = nga, wĩ = nghĩ, wề = nghề, we = nghe.
Xem thêm: Từ Trẻ Sơ Sinh Nặng Nhất Thế Giới Đến Cậu Bé 8 Tuổi Cao 1,98 M
• Q thay QU …… Vd: qay = quay, qân = quân, qôc = quốc, qy = quy, qi = qui.• G thay NG …… Vd: xoog = xoong, trôg mog = trông mong.• H thay NH …… Vd: hoàh = hoành, huêh = huênh, qah = quanh.• K thay CH …… Vd: hoạk = hoạch, wuệk = nguệch, tak bạk = tách bạch.
5. Vần “Nguyên âm ghép + chữ cái” (17 qui ước và một ngoại lệ):Đây là phần cuối cùng nhưng quan trọng nhất vì nó trình bày cách ghi gọn có hệ thống cho 52 vần, vốn có 3 hoặc 4 chữ cái, xuống còn chỉ 2 chữ cái mỗi vần.Tiếng Việt hiện có tất cả 57 vần “Nguyên âm ghép + chữ cái”.Trong đó, 5 vần: oong, oanh, uênh, oach, uêch đã được ghi gọn là: oog, oah, uêh, oak, uêk như vừa trình bày ở trên (xem ví dụ phần A.4 Phụ âm cuối chữ).Còn lại 52 vần:- IÊ: … iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu.- YÊ: … yêt, yên, yêm, yêng, yêu.- UYÊ: … uyêt, uyên.- UÔ: … uôt, uôc, uôn, uôm, uông, uôi.- ƯƠ: … ươt, ươp, ươc, ươn, ươm, ương, ươu, ươi.- UƠ: … uơt, uơn.- UÂ: … uât, uân, uâng, uây.- OĂ: … oăt, oăc, oăn, oăm, oăng.- OE: … oet, oen, oem, oeo.- OA: … oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay.52 vần này là sự kết hợp giữa: Các nguyên âm ghép và Các chữ cái cuối.- Các nguyên âm ghép là: iê hay yê, uyê, uô, ươ, uơ, uâ, oă, oe, oa- Các chữ cái cuối là: t, p, c, n, m, ng, o hay u, i hay y.52 vần nầy được ghi gọn còn 2 chữ cái cho mỗi vần, bằng cách:- Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm.- Đồng thời, thay chữ cái cuối bằng một chữ cái khác.Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm. Có 10 qui ước:
• I thay IÊ hay YÊ• Y thay UYÊ• U thay UÔ• Ư thay ƯƠ• Ơ thay UƠ •  thay U• Ă thay OĂ• E thay OE• O thay OA ……• A thay OA (Chỉ ở vần “oay”)
Ráp 10 nguyên âm rút gọn vào 8 chữ cái cuối khác, ta ghi gọn được 52 vần trên mỗi vần chỉ còn 2 chữ cái.Do đó, chỉ cần nhớ 18 qui ước trên, ta sẽ hiểu được cách ghi gọn 52 vần trên như sau:- id, if, is, il, iv, iz, iw = iêt, iêp, iêc, iên, iêm, iêng, iêu.- id, il, iv, iz, iw = yêt, yên, yêm, yêng, yêu. (khi i ở đầu từ)
Ví dụ:kid = khiết, zịd = diệt, id = yết.kif = khiếp, wịf = nghiệp.tis vịs = tiếc việc.fil = phiên, íl = yến.fív = phiếm, wiv = nghiêm, ỉv = yểm.jíz = giếng, wiz = nghiêng, iz = yêngfíw = phiếu, dìw = điều, iw = yêu (12)
Ví dụ:kyd = khuyết, qyd = quyết, tỵd = tuyệt.kyl = khuyên, qỳl = quyền, wỹl = nguyễn. (2+12=14)
Ví dụ: nud = nuốt, rụd = ruột.cus = cuốc. kul = khuôn, lul = luôn.lụv thụv = luộm thuộm.úz = uống.cúj = cuối. (6+14=20)
Ví dụ: lưd = lướt.cưf = cướp.dựs = được, zựs = dược, fưs = phước.lựl = lượn.bưv bứv = bươm bướm.fưz = phương, gưz = gương.rựw = rượu.cừj = tươi cười. (8+20=28)
- ơd, ơl = uơt, uơn.
Ví dụ: hợd = huợt.hỡl = huỡn. (2+28=30)
- âd, âl, âz, âj = uât, uân, uâng, uây.
Ví dụ: kâd = khuất, lậd = luật.kâl = khuân, tầl = tuần. bâg kâz = bâng khuâng.kâj kỏa = khuây khỏa. (4+30=34)
Ví dụ: chăd = choắt, wặd = ngoặt.hặs = hoặc, wăs = ngoắc. xăl = xoăn.kăv = khoăm.hẵz = hoẵng, kắz = khoắng. (5+34=39)
Ví dụ: ked = khoét, lòe lẹd = lòe loẹt.hel = hoen.wev wév = ngoem ngoém.wẻw = ngoẻo. (4+39=43)
- od, of, os, ol, ov, oz, ow, oi, aj (vần “oay”) = oat, oap, oac, oan, oam, oang, oao, oai, oay.Ví dụ: kod = khoát, lọd = loạt.wof = ngoáp. kos = khoác, tọs = toạc.hòl tòl = hoàn toàn.wọv = ngoạm.hòz = hoàng, kỏz = khoảng.wow = ngoao.kój = khoái, wòj = ngoài.laj haj = loay hoay. (9+43=52)B. HAI ĐOẠN THƠ VIẾT TẮT CHỮ CÓ DẤUMột khi nhớ được toàn bộ qui ước ghi gọn (33 qui ước và 1 ngoại lệ) và hiểu các ví dụ ở trên, ta dễ dàng hiểu hai đoạn thơ viết bằng chữ viết tắt sau đây.• Bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên viết bằng chữ viết tắt:Mỗi năm hoa dào nởMỗi năm hoa đào nởLại thấy ôg dồ jàLại thấy ông đồ giàBày mực tàu, jấy dỏBày mực tàu, giấy đỏBên fố dôg wừj qaBên phố đông người quaBao nhiw wừj thuê vidBao nhiêu người thuê viếtTấm tăc wợi ken tàiTấm tắc ngợi khen tài“Hoa tay thảo nhữg net“Hoa tay thảo những nétNhư fựz múa rồg bay”Như phượng múa rồng bay”Nhưg mỗi năm, mỗi vắgNhưng mỗi năm, mỗi vắng Wừj thuê vid nay dâuNgười thuê viết nay đâu Jấy dỏ bùl kôg thấmGiấy đỏ buồn không thắm Mực dọg trog wil sầuMực đọng trong nghiên sầu Ôg dồ vẫn wồi dấy Ông đồ vẫn ngồi đấyQa dừz kôg ai hay Qua đường không ai hayLá vàg rơi trên jấy Lá vàng rơi trên giấyWòj trời mưa bụi bayNgoài trời mưa bụi bayNăm nay dào lại nở Năm nay đào lại nởKôg thấy ôg dồ xưaKhông thấy ông đồ xưa Nhữg wừj mul năm cũNhững người muôn năm cũ Hồn ở dâu bây jờHồn ở đâu bây giờ?• Đoạn đầu “Truyện Kiều” của thi hào Nguyễn Du viết bằng chữ viết tắt:Trăm năm trog cõi wừj ta Trăm năm trong cõi người ta Chữ tài chữ mệh kéo là get nhau Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau Trải qa một cụs bể zâu Trải qua một cuộc bể dâu Nhữg dìw trôg thấy mà dau dớn lòg Những điều trông thấy mà đau đớn lòng Lạ jì bỉ săc tư fog Lạ gì bỉ sắc tư phong Trời xah qen thói má hồg dáh gen Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen Cảo thơm lần jở trưs dèn Cảo thơm lần giở trước đèn Fog tìh cổ lục còn trỳl sử xah Phong tình cổ lục còn truyền sử xanhRằg năm Ja Tĩh trìw Mih Rằng năm Gia Tĩnh triều MinhBốn fưz fẳg lặg hai cih vữg vàgBốn phương phẳng lặng hai kinh vững vàngCó nhà vil wọj họ VưzCó nhà viên ngoại họ VươngJa tư wĩ cũg thừz thừz bậc trugGia tư nghĩ cũng thường thường bậc trungMột trai con thứ rôt lògMột trai con thứ rốt lòngVưz Qan là chữ, nối jòg nho jaVương Quan là chữ, nối giòng nho giaDầu lòg hai ả tố ngaĐầu lòng hai ả tố ngaThý Cìw là chị, em là Thý VânThúy Kiều là chị, em là Thúy VânMai côt cak, tyd tih thầnMai cốt cách, tuyết tinh thầnMột wừj một vẻ, mừj fân vẹn mừjMột người một vẻ, mười phân vẹn mười III. LỜI CUỐINgôn ngữ viết tắt đã và sẽ được tiếp tục sáng tạo nhiều kiểu mới lạ để thích nghi với thời đại thông tin internet. Hy vọng bài này góp một phần nhỏ trong việc sáng tạo ngôn ngữ viết tắt.Việc người dùng thường xuyên sử dụng ngôn ngữ viết tắt trong tin nhắn, chat, IM (Instant Messaging) không gây tác động tiêu cực đến kỹ năng ngôn ngữ cơ bản của họ, nghiên cứu mới nhất tại Canada kết luận.Trong công trình nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí American Speech , số mùa xuân 2008, dưới tiêu đề “Linguistic Ruin? LOL! Instant Messaging and Teen Language” (tạm dịch: Phá hỏng ngôn ngữ? Ha ha! Nhắn tin nhanh và ngôn ngữ tuổi Teen), hai chuyên gia Sali Tagliamonte và Derek Denis, sau khi phân tích hơn 1 triệu từ thường gặp trong giao tiếp IM, được sử dụng bởi 72 người trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 20, đã kết luận:“…Tin nhắn IM không hề phá hỏng khả năng ngôn ngữ của thế hệ trẻ, mà là một mở rộng mới cho sự phục hưng ngôn ngữ.Thật ra, công việc nghiên cứu ngôn ngữ IM này có vẻ đã lạc hậu và đề cập chỉ một phần rất nhỏ những gì hiện đang sinh sôi nảy nở. Sự bùng nổ của thế giới thông tin hiện đại thì luôn phát triển. Từ khi chúng tôi tiến hành việc khảo cứu này, các phương thức mới hơn để giao tiếp trực tuyến đã được mở rộng, bao gồm các trang mạng xã hội mọc lên như nấm (vd: MySpace, Facebook), những game trực tuyến nhiều người cùng chơi một lúc (vd: World of Warcraft), và nhiều cách thức thông tin trực tuyến mới lạ khác chưa được kể đến. Đồng thời, việc dùng tin nhắn trên điện thoại di động hiện đã rất phổ biến ở Bắc Mỹ, cũng tạo ra một phương thức liên lạc sẽ làm thay đổi bản chất thông tin …… Tìm kiếm và nghiên cứu những trạng thái muôn màu của ngôn ngữ mới lạ, đang biến động một cách hấp dẫn, sẽ cho thấy những phát triển này sẽ là một cổng vào để hiểu được sự thông tin của nhân loại trong tương lai và ngay cả có thể là sự thấu hiểu sâu sắc hơn về tính năng của ngôn ngữ” *. __________(*) “… IM is not the ruin of this generation at all, but an expansive new linguistic renaissance.Indeed, this study of IM language is likely already behind the times and taps only a very small part of what is even now developing. The insurgence of new media into the contemporary world of communication is always expanding. Since we conducted this study, newer and trendier ways to interact online have developed, including mushrooming social-networking Web sites (e.g. MySpace, Facebook), multiplayer online role-playing games (e.g. World of Warcraft), and undoubtedly untold other newfangled ways to communicate online. Simultaneously, the use of text messaging on mobile phones has gained in popularity in North America, providing yet another medium that will shape and reshape the nature of communication…... To seek out and study the intriguingly new and still evolving linguistic varieties that will emerge from these developments will be a gateway to understanding the future of human communication and perhaps even greater insights into the language faculty itself.”http://americanspeech.dukejournals.org/cgi/reprint/83/1/3.pdf (American Speech, Vol. 83, No. 1, Spring 2008 doi 10.1215/00031283-2008-001, page 27).
